Navarra is een regio met een rijke en fascinerende geschiedenis, waaruit talrijke tradities zijn voortgekomen die nog steeds levendig zijn en door de inwoners met trots worden gevierd. Hieronder vind je een uitgebreide lijst van de meest bekende en geliefde Navarrese tradities:
1. Stads- en dorpsfeesten (San Fermín)
Elke stad en elk dorp in Navarra viert haar eigen feesten in de zomerperiode, met de bekendste zijnde San Fermín, in de hoofdstad Pamplona. In alle stads- en dorpsfeesten in Navarra is de traditie om witte kleding met rode accessoires te dragen.
De San Fermín-feesten, ook bekend als de Sanfermines, zijn een jaarlijks terugkerend festival dat plaatsvindt in Pamplona. Deze festiviteiten worden gehouden ter ere van San Fermín (Firminus van Amiens), een van de twee beschermheiligen van Navarra. Het festival vindt elk jaar plaats van 6 tot 14 juli en trekt meer dan 1.000.000 bezoekers van over de hele wereld en is vooral bekend door de encierros (“stierenrennen”).
De rest van de steden en dorpjes heeft ook haar eigen feesten, welke een kleinschaligere versie zijn van de Sanfermines. Vaak zijn er ook encierros en veel gezellige activiteiten, zoals concerten, attracties, drankjes en muziek op straat.
2. Bedevaarten
In Navarra vinden er elk jaar verschillende bedevaarten plaats. Twee van de meest bekende zijn de bedevaart naar Ujué en Javier.
Duizenden mensen lopen vanuit verschillende nabijgelegen dorpjes naar Ujué, waarvan sommige zich op meer dan 25 kilometer afstand bevinden. Deze traditie vindt plaats sinds het jaar 1043, gewoonlijk aan het eind van april of begin mei. De pelgrims dragen zwarte gewaden, bedekken hun gezicht met een kap van dezelfde kleur en dragen vaak christelijke kruizen.
Sinds de gebeden tot San Francisco Javier (“Sint Franciscus Xaverius”) een cholera-epidemie in Navarra hielpen overwinnen in 1886, worden er elk jaar bedevaarten gehouden door duizenden mensen vanaf heel Navarra. Deze worden meestal op de eerste twee weekenden van maart gehouden en zijn ook bekend als Javieradas. Bij de Javieradas draagt men normale kleding, in tegenstelling tot de romería (“bedevaart”) naar Ujué.
3. Semana Santa (Pasen)
In Semana Santa (“Heilige Week”) worden er meerdere processies in Navarra gehouden, waarbij een groep dragers meestal een Christus- en/of Mariabeeld door de straten van hun dorp of stad draagt. Dit gebeurt echter op een heel ander niveau in het zuiden van Spanje. Toch is het een traditie waar veel inwoners van Navarra naar uitkijken.
4. Middeleeuwse dagen van Olite en Artajona
Tijdens het tweede weekend van augustus vinden de Middeleeuwse Feesten in Olite plaats, waarbij de stad teruggaat in de tijd naar de Middeleeuwen. Tal van activiteiten, muzikale optredens en voorstellingen vinden plaats, samen met een middeleeuwse markt. Bovendien kleden veel mensen zich in allerlei soorten middeleeuwse kledij.
Daarnaast organiseert Artajona aan het einde van augustus ook een evenement dat het dorp terugbrengt naar de Middeleeuwen. De inwoners kleden zich ook in kledij die destijds in de Middeleeuwen gedragen werd. Er zijn diverse activiteiten te doen tijdens dit evenement. Bezoekers kunnen bijvoorbeeld allerlei typische Navarrese producten proeven op de ambachtelijke markten. Verder zijn er ook valkerijshows, een tentoonstelling met ridders te paard die middeleeuwse lansen dragen en verschillende rondleidingen.
5. Reyes Magos en Olentzero
De Reyes Magos (“De Drie Koningen”) en de Olentzero zijn voor Spaanse kinderen net als Sinterklaas voor Nederlandse kinderen. De Reyes Magos worden vrijwel door alle families in Spanje gevierd, waarbij kinderen cadeaus krijgen. Een gewoonte is dat kinderen die zich niet goed hebben gedragen gedurende het jaar, steenkool als straf krijgen. Echter, vaak krijgen ze voor de grap een stuk eetbare (snoep)steenkool. Op 5 januari wordt er in bijna elk dorp of stad een optocht gehouden met praalwagens en als de kinderen in de ochtend wakker worden, staan er vaak veel cadeautjes onder de kerstboom.
Daarnaast wordt de Olentzero (oorspronkelijk uit Baskenland), door sommige mensen in Navarra gevierd. Dit zijn vaak de mensen die zich Baskisch voelen of iets hebben met Baskenland. Hiervoor wordt ook een optocht gehouden, waarbij de Olentzero, die een soort Baskische Kerstman is, gedragen wordt door een groep mensen op 24 december.
6. Jotas
De jotas navarras is een traditionele muziekstijl die tijdens Navarrese festiviteiten wordt gezongen. Ze maken deel uit van de bredere jota-traditie die in verschillende delen van Spanje, waaronder Aragón, La Rioja en Valencia, wordt gevonden.
De zang is een belangrijk onderdeel en wordt vaak gekenmerkt door energieke, emotionele en soms geïmproviseerde teksten. De zangers hebben vaak een krachtige stem en zingen met veel expressie. De zang wordt vaak begeleid door uitgevoerde instrumenten zoals gitaren, bandurrias (een Spaans snaarinstrument), luiten en soms accordeons.
Daarnaast gaan ze gekleed in witte kleding met rode accessoires, typisch bij Navarrese dorpsfeesten en de San Fermín-feesten in Pamplona.
7. Carnaval
Een traditie in Navarra is, zoals in veel plekken in de wereld, de jaarlijkse viering van carnaval. Echter, in sommige plekken in Navarra wordt dit op een bijzondere manier gevierd.
In het dorpje Lantz, een dorp tussen Pamplona en Elizondo, is de traditie dat de nacht voor Aswoensdag het hele dorp gaat verkleden met verschillende mythologische personages, waarbij het doel is om de bandiet Miel Otxin te vangen, die de slechte geesten vertegenwoordigt. Sommige inwoners kleden zich met zakken met balen hooi, anderen met kleurrijke kleding en strohoeden.
In de dorpen Ituren en Zubieta wordt ook een speciaal carnaval gevierd in de laatste week van januari. Hier verkleden mensen zich als Joaldunak (ook wel Zanpantzar genoemd). Het kostuum bestaat uit een kleurrijke en puntige hoed, een wollen kledingstuk en twee koebellen op de rug. De Joaldunak springen als ze door de straten lopen, waardoor een ritmisch geluid ontstaat door de koebellen.
In het dorp Alsasua gaan mensen verkleed als Momotxorro. Het kostuum bestaat uit een koeienhoofd met twee hoorns, een witte schort met “bloed”, een blauwe broek en een hooivork.
